Εν Ελλάδι, 2025 μ.Χ.
Σχιζοφρενική αυτοαλλοτρίωση
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που απ’ τα μισά σχεδόν του 20ου αιώνα ο μέγας ψυχαναλυτής και στοχαστής Erich Fromm, μεταξύ άλλων, προέβλεψε: “Ο κίνδυνος του μέλλοντος είναι πως οι άνθρωποι μπορεί να γίνουν ρομπότ… Αν λάβουμε όμως υπόψη μας τη φύση του ανθρώπου, τα ρομπότ δεν είναι δυνατό να ζήσουν και να παραμείνουν υγιή, γίνονται “Γκόλεμ”, θα καταστρέψουν τον κόσμο και τους εαυτούς τους, γιατί δεν μπορούν πια να υποφέρουν τη βαριεστημάρα μιας χωρίς νόημα ζωής…”. Θα συμφωνήσω με την τοποθέτηση διαφωνώντας όμως πάνω στο όλο σκεπτικό, ότι ο άνθρωπος του 21ου αιώνα θα γίνει ρομπότ. Λοιπόν, ο ίδιος είπε ότι το πρόβλημα του 19ου αιώνα ήταν που πέθανε ο Θεός. Το πρόβλημα του 20ου αιώνα ήταν που πέθανε ο άνθρωπος.
Κι ο άνθρωπος έτσι έδωσε τη θέση του στο ρομπότ. Όμως η ανθρώπινη φύση του θα το μεταλλάξει σε “Γκόλεμ”, οπότε σε ένα επόμενο στάδιο θα επέλθει ο θάνατός του, με αιτία το ότι το ρομπότ δεν μπορεί να υποφέρει τη βαριεστημάρα μιας χωρίς νόημα ζωής. Λέτε αυτό να είναι το πρόβλημα του ρομποτοποιημένου γκολεμικά υπήκοου του 21ου αιώνα; Λέτε αυτός ο υπήκοος να κολυμπάει γυμνός μέσα στην απανθρωπιά, ανήμπορος πια να αμυνθεί με όπλο τη σχιζοφρενική του αυτοαλλοτρίωση στον πυρετό της ιδέας και της πίστης πως όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται, έχοντας ήδη κεφαλαιοποιήσει, σώμα, πνεύμα και ψυχή;
Αλλά απομένει να δούμε τι νόημα μπορεί να πάρει μια καθαυτό ρομποτική ζωή. Μπορεί βεβαίως η ατμόσφαιρα αυτή να περιβάλλει όλες τις χώρες του πλανήτη. Ας περιοριστούμε όμως, καθώς κλείνει το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα στη χώρα μας. Ας εστιάσουμε την προσοχή μας σε μιαν ατμόσφαιρα που έχει μολύνει ως τον πυρήνα τους όλους γενικά τους θεσμούς με την αλλοτρίωση που διαχέεται, ασταμάτητα μέσα από την κοινωνική παράνοια δηλητηριάζοντας έτσι την ηθική, την αρετή, τον ανθρωπισμό. Ανομία, παραβατικότητα, απόκλιση, καταποντισμός κάθε έννοιας της αρετής. Οι λέξεις έχουν χάσει πια το ουσιαστικό τους νόημα, δηλ. το σημαίνον δεν εκφράζει το σημαινόμενο, οπότε ερμηνεύονται και χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν. Αξία πια έχει εκείνο που μας βολεύει, μας εξυπηρετεί. Λογικό, λοιπόν, ηθικό, ορθό και αγαθό θεωρείται το συμφέρον ημίν, ενώ αγωγή της ψυχής είναι μόνον ό, τι μας προκαλεί τέρψιν, ενώ η ηθική πια έχει χαθεί έχοντας δώσει τη θέση της στο παραφύσιν και την ανηθικότητα.
Το τέρας της γραφειοκρατίας σε συνάρτηση με το εθνικόν ιδεώδες του ημετερισμού, που κατάντησε την αξιοκρατία διαβάθμιση της κομματικής πίστης, πνίγουν από κοινού την δημόσια διοίκηση, καταλύουν την πολιτική ζωή, τραυματίζουν ανεπανόρθωτα τη δημοκρατία και προβάλλουν προκλητικά και ωμά την “προνομιακή” μεταχείριση των εργαζομένων, αναλόγως με την κομματική τους υπακοή.
Διατυμπανίζουμε τη δημοκρατική μας ταυτότητα και οργάνωση χωρίς να συναισθανόμαστε ότι έχουμε χάσει, τελείως τη σημασία των όρων πόλις, πολίτης, πολιτεία, πολιτική, πολιτισμός. Άραγε οι περισσότεροι από τους “πολιτικούς” μας μπήκαν ποτέ τους στη διαδικασία να ψάξουν την ετυμολογία των λέξεων αυτών; (Ας υπενθυμίσω ότι υπάρχουν ερωτήματα πραγματικά, ρητορικά, αυταπόδεικτα! Διαλέγεις και παίρνεις…). Έπειτα, τί έχουν να μας απαντήσουν οι εκάστοτε υπουργοί, κυβερνητάδες, βουλευτάδες, εν γένει πολιτικάντηδες, όταν στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, κάθε που προφέρουμε τις πιο πάνω λέξεις με τη λειτουργία του νόμου του συνειρμού έρχονται στο νου μας οι έννοιες διαπλοκή, διαφθορά, εξαχρείωση, χρηματισμός, δωροδοκία, σφετερισμός, λάδωμα, κατάχρηση, “φαγοπότι” και πάμε λέγοντας…
Παράλληλα δε, και ταυτόχρονα με φοβερή ευκολία ξεστομίζουν ηχηρές και βαρύγδουπες δηλώσεις, χωρίς περίσκεψιν, χωρίς αιδώ, που θα έλεγε και ο Καβάφης, κι ας το ξέρει ο κόσμος ότι στρουθοκαμηλίζουν. Κι αυτές οι πρακτικές χαρακτηρίζουν όλα τα κόμματα. Κι ενώ διατυμπανίζουν, ότι υπηρετούν τη διαφάνεια λόγων και έργων, αλλάζοντας και το νόημα των λέξεων καταπώς τους βολεύει, φορτίζοντας ορισμένους όρους με νοήματα, που δεν συνδέονται με τις αντίστοιχες λέξεις, πολεμούν με νύχια και με δόντια στην προσπάθειά τους να παρουσιαστούν ως λειτουργοί του δικαίου, της αλήθειας και της ηθικής, να ρίξουν τις δικές τους ανομίες πάνω στους αντιπάλους των, χρησιμοποιώντας δημοκοπίες και σοφίσματα που τα κάνουν νόμους προς κάλυψιν των ιδίων και ξεγύμνωμα των αντιπάλων. Και οι πρακτικές λαϊκισμού δίνουν και παίρνουν, σε όλους τους κομματικούς σχεδιασμούς.
Αλλά όσο πιο πολύ μετέρχονται τις τέτοιου είδους πρακτικές, όσο πιο πολύ εκφράζονται με υποκρισία μέσα σε σχήματα ανορθολογικά, άλλο τόσο φουντώνει η απάτη, η επιορκία, η λασπολογία, η ψευδορκία, οι αντιφάσεις, η προκλητικότητα, ο αμοραλισμός, η μεφιστοφελική ειρωνεία, ο ωμός εκβιασμός, η κατάχρηση εξουσίας και όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά, ων ουκ έστιν αριθμός, εξαιτίας των οποίων η χώρα μας αγκομαχάει στην ουρά της Ευρώπης.
Και ο Έλληνας μέσα σε όλα αυτά τι κάνει; Ζη και ζένεται ως γκολεμικό ρομπότ και με τον τίτλο του πολίτη (ακόμα) πορεύεται το δρόμο του εν έτει 2025, οξειδωμένος απ’ τη νοτιά της αλλοτρίωσης και καθημαγμένος απ’ την καχυποψία που ανελέητα δηλητηριάζει τις σχέσεις του. Εξόριστος στην ίδια του τη χώρα, αισθάνεται πως φεύγει από το μηδέν και προχωράει για το τίποτα, για το πουθενά, μοναχικός, ανασφαλής, απροστάτευτος, φοβισμένος, καθώς στον ορίζοντά του ατενίζει τη ματαιοπονία, την αβεβαιότητα και τη χίμαιρα. Στο πέρασμά του αντιμετωπίζει παντού την ακρίβεια, που χτυπάει κόκκινο, την ανεργία, τις φοροπαγίδες, τη βία, την επιστημονικοποιημένη πια και καθημερινή εγκληματικότητα, τη ματαιοδοξία και άλλα τοιαύτα. Και δίπλα του, στη δουλειά του, στην κοινωνία του, στο δικό του κόσμο, νιώθει να τον βομβαρδίζουν με οργανωμένη παραπληροφόρηση, μαύρη προπαγάνδα, πλύση εγκεφάλου, σκανδαλοθηρία, προκλητικό παραμερισμό, τα μέσα εκείνα που λειτουργούν με στόχο να κρατήσουν στο απυρόβλητο όλους εκείνους που “δικαιούνται τα προνόμια”. Και ο λαουτζίκος επιβάλλεται να τα υπηρετεί αυτά τα “προνόμια” για να τα απολαμβάνουν οι ημέτεροι που τα σφετερίζονται! Το λένε οι νόμοι. Το προβλέπει το Σύνταγμα!!
Εν κατακλείδι: Έτσι όπως προχωρεί απέναντι στην αλλοτριωμένη κοινωνική παράνοια, ως υπάκουος υπήκοος, πληρώνοντας φόρους και ψηφίζοντας στις εκλογές αυτό που άλλοι ρυθμίζουν, το ίδιο του το είναι, ως αυτοάνοσο γέννησε τη σχιζοφρενική του αυτοαλλοτρίωση. Και πορεύεται με την αυταπάτη ότι ζη και λειτουργεί αυτεξούσιος σε κοινωνία αυτορυθμιζόμενη…
Κούνια που μας κούναγε….
Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος
Φιλόλογος
