«ΜΕΓΑΛΟΒΡΥΣΟ – Όψεις του Τόπου, Πρόσωπα της Μνήμης»
Το «νόστιμον ἦμαρ» του Μ. Αγγελάκα μ’ ένα βιβλίο κόσμημα για το χωριό του
Κείμενο – φωτογραφίες: “Χώρα Αγιά”
Μια ξεχωριστή πολιτιστική βραδιά έζησαν όσοι βρέθηκαν το βράδυ του Σαββάτου (9/8) στο ορεινό Μεγαλόβρυσο του Δήμου Αγιάς, όπου πραγματοποιήθηκε η επίσημη παρουσίαση του λευκώματος «ΜΕΓΑΛΟΒΡΥΣΟ – Όψεις του Τόπου, Πρόσωπα της Μνήμης».
Λεύκωμα την έκδοση του οποίου σκέφτηκε και υλοποίησε ο Μανώλης Αγγελάκας, ένας άνθρωπος με καταγωγή από το Μεγαλόβρυσο, “εραστής” της πατρογονικής του γης και με επανειλημμένα έμπρακτη προσφορά με διαφόρους τρόπους σε αυτή, φαρμακοποιός στις σπουδές, πρώην ευρωβουλευτής, με εξαιρετική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Αθήνα και αξιόλογη, αξιοπρεπή, πολυετή πολιτική πορεία μέσα από τις τάξεις του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
Βασιζόμενο σε συστηματική επιστημονική έρευνα και οργάνωση, σε πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό, το λεύκωμα, μέσα από την εξαίρετη συγγραφή και επιμέλεια της Φανής Καλοκαιρινού, Αρχαιολόγου, Λαογράφου, Επιστημονικής Υπεύθυνου του Λαογραφικού και Ιστορικού Μουσείου Λάρισας, μέσα από τον όμορφο σχεδιασμό του Γιάννη Πέτρου και την αψεγάδιαστη εκτύπωση – βιβλιοδεσία του Εμμανουήλ Λαβδάκη, συνδέει τις παλιές εικόνες με το σήμερα, παρουσιάζοντας το Μεγαλόβρυσο και τους ανθρώπους του καθ’ όλον σχεδόν τον περασμένο αιώνα, μέσα από την καθημερινότητά τους, τις παραδόσεις, τις αφανείς ιστορίες και τις συλλογικές μνήμες που διαμόρφωσαν την ταυτότητα του χωριού.
Για το βιβλίο μίλησαν ο Δημήτρης Δημηρούλης, Καθηγητής Ιστορίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Παντείου Πανεπιστημίου, η Ελίνα Βασβατέκη, Κοινωνική Λειτουργός του Δήμου Αγιάς, η Φανή Καλοκαιρινού και ο Μανώλης Αγγελάκας.
Με την φράση του Ομήρου από τον πολύ μακρινό 8ο π.Χ. αιώνα, «νόστιμον ἦμαρ», ο κ. Δημηρούλης θέλησε να εκφράσει, κατά την ομιλία του, ότι η έκδοση αυτή είμαι στιγμή νόστου για τον Μανώλη Αγγελάκα, η επιστροφή του στην πατρίδα με όχημα αυτό το βιβλίο. Ο διακεκριμένος Αγιώτης Καθηγητής τόνισε, μεταξύ άλλων, την αξία της ατομικής και συλλογικής μνήμης για την κοινωνική ταυτότητα και επεσήμανε την ανάγκη της σύνδεσης του παρόντος δημιουργικά με το παρελθόν. Αναφερόμενος στη φράση του Οδυσσέα Ελύτη «Η μνήμη δεν είναι αρχείο, αλλά ζωντανή παρουσία», υπογράμμισε την αξία του βιβλίου στην ανάδειξη του Μεγαλοβρύσου μέσα από τη ζωή των ανθρώπων και την εξέλιξη του τόπου, ευχόμενος παράλληλα να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και μίμησης για τους νεότερους. «Η προσφορά αυτή του Μανώλη Αγγελάκα» είπε «είναι σπουδαία και μακάρι να βρει κι άλλους μιμητές. Δίνει ένα πολύ σημαντικό παράδειγμα και τον τιμά ιδιαίτερα αυτό. Η δουλειά δε της κ. Καλοκαιρινού είναι εξαιρετική, τα κείμενα και ο σχεδιασμός καθιστούν το βιβλίο κόσμημα».
Στη συνέχεια, η Κοινωνική Λειτουργός, Ελίνα Βασβατέκη, τόνισε «Κρατάμε σήμερα στα χέρια μας ένα λεύκωμα που εκδόθηκε με περισσή φροντίδα και αγάπη από τον κ. Μανώλη Αγγελάκα, ο οποίος μ’ αυτή του την ενέργεια επιθυμεί να υπενθυμίσει στους νεότερους την καταγωγή τους με εθιμικά δρώμενα, με ιστορικές και περιβαλλοντικές αναφορές, με τοπία γεμάτα ομορφιά και νοσταλγία. Η μνήμη είναι μια συλλογή από εικόνες και η κ. Καλοκαιρινού έχει παρουσιάσει τόσο αρμονικά σ’ αυτό το λεύκωμα τη μνήμη με τις εικόνες και τα κείμενα, παράλληλα με τις αναφορές σε ιστορικά κτίσματα, σε ιστορικές στιγμές, σε επαγγέλματα που χάθηκαν, σε έθιμα που τείνουν να χαθούν».
Από την πλευρά της η συγγραφέας και επιμελήτρια του λευκώματος, Φανή Καλοκαιρινού, ανέφερε «Το λεύκωμα λειτουργεί ως εθνογραφικό αποτύπωμα, ως ένα είδος “οπτικού αρχείου” που διασώζει την πολιτισμική μνήμη του Μεγαλόβρυσου. Άλλωστε, τούτος είναι και ο στόχος. Να ενδυναμώνει τη σχέση των κατοίκων με τον τόπο τους, να προάγει τη διαγενεακή μετάδοση γνώσης και να συμβάλλει στη συγκρότηση συλλογικής πολιτισμικής συνείδησης. Το Μεγαλόβρυσο δεν είναι απλώς ο τόπος, είναι οι άνθρωποί του. Κι αυτό το λεύκωμα είναι, κατά βάση, αφιερωμένο σ’ αυτούς».
Οι ομιλίες ολοκληρώθηκαν με αυτή του κ. Αγγελάκα, ο οποίος υπογράμμισε «Το λεύκωμα αυτό δημιουργήθηκε με μεράκι και αγάπη για το Μεγαλόβρυσο και η παρουσίασή του, σε συνδυασμό με την λειτουργία του λαογραφικού και φωτογραφικού μουσείου του χωριού μας, δίνει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την καθημερινότητα και τις πτυχές της ζωής των κατοίκων τον περασμένο αιώνα. Μιας ζωής δύσκολης και σκληρής αλλά ταυτόχρονα και όμορφης αφού έννοιες, όπως η αλληλεγγύη, η συμμετοχή στις δραστηριότητες και το προοδευτικό πνεύμα των κατοίκων, έκαναν το Μεγαλόβρυσο ξεχωριστό. Πιστεύω ότι απαιτείται μια νέα προσέγγιση για το ζωντάνεμα της περιφέρειας γενικότερα και των χωριών ειδικότερα. Με συγκεκριμένες πρακτικές πολιτικές, μπορούμε να ελπίζουμε στην αναγέννηση των χωριών μας. Χρειάζεται σχέδιο και πολλή δουλειά, προτάσεις υπάρχουν».
Ο κ. Αγγελάκας φυσικά δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει όλους κι όλες που συνετέλεσαν στην έκδοση. Την κ. Φανή Καλοκαιρινού, τον κ. Γιάννη Πέτρου, το φωτογραφικό αρχείο Γιάννη Γουργιώτη, την Νίκη Παπαϊωάννου, τον Κώστα Παπαϊωάννου, την Ασπασία Τερλιμπάκου, τον Αντώνη Παπαμιχαήλ, τον Γιώργο Τσιουρή και τον Δημήτρη Καρίτσα για τις σημαντικές τους μαρτυρίες, όπως και τον Χρυσόστομο Λάμπρου, πρόεδρο του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Μορφωτικού Συλλόγου Μεγαλοβρύσου, που, όπως τόνισε, «χωρίς την βοήθειά του δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί η προσπάθεια αυτή».
Των ομιλιών προηγήθηκαν σύντομοι χαιρετισμοί του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα και του κ. Λάμπρου Χρυσόστομου.
Ο κ. Κουρέτας εξέφρασε τον σεβασμό του σε τέτοιου είδους προσπάθειες που πρωτίστως αποδεικνύουν την άσβεστη αγάπη των ανθρώπων για τον τόπο τους, ανθρώπων που μετά την παιδική τους ηλικία έφυγαν από την πατρώα γη για άλλα μέρη όπου δραστηριοποιήθηκαν επαγγελματικά.
Ο κ. Λάμπρου είπε ότι «Το λεύκωμα αυτό ζωντανεύει μνήμες. Μέσα από τις παλιές φωτογραφίες περνάει η ζωή του χωριού όπως ήταν κάποτε, το φυσικό τοπίο, οι δουλειές, η γεωργία, η υλοτομία, το εμπόριο, τα πανηγύρια, τα ήθη και τα έθιμα». «Αυτές οι φωτογραφίες» τόνισε με σημασία «δεν είναι απλά φωτογραφίες, είναι η ψυχή μας, είναι οι ρίζες μας, είναι μια γέφυρα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και μας δείχνει τον δρόμο για το μέλλον».
Τον συντονισμό κατά την παρουσίαση είχε ο δημοσιογράφος Γιώργος Ρούστας.
Με το πέρας της παρουσίασης τιμήθηκαν με αναμνηστικές πλακέτες από τον Πολιτιστικό Σύλλογο ο Μανώλης Αγγελάκας, «ευεργέτης» του χωριού, όπως χαρακτηρίστηκε από τον πρόεδρό, κ. Λάμπρου Χρυσόστομο, η Φανή Καλοκαιρινού ως ένδειξη αναγνώρισης για την συμβολή της στην έκδοση του λευκώματος, οι Γεώργιος Τσιουρής, Νίκη και Κώστας Παπαϊωάννου, Αθανασία Τερλιμπάκου, Δημήτριος Καρίτσας και Αντώνιος Παπαμιχαήλ για την συμβολή στην ολοκλήρωση και συγγραφή του λευκώματος με την εξιστόρηση των δρώμενων του χωριού, οι Δημήτριος Μαλαχτάρης, Χρήστος Παπαδημητρίου και Μιλτιάδης Χατζούλης για την ευδόκιμη προεδρική θητεία στον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού και την ανιδιοτελή προσφορά στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου και, τέλος, ο Κώστας Παπαγιάννης και η εταιρεία του ΑΦΟΙ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ ΧΑΛΒΑΔΟΠΟΙΪΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ως ένδειξη αναγνώρισης της πολύτιμης προσφοράς στον Πολιτιστικό Σύλλογο. Οι κύριοι Τσιουρής, Παπαμιχαήλ, Μαλαχτάρης και Χατζούλης εξέφρασαν τις ευχαριστίες τους για την τιμή αυτή με σύντομους χαιρετισμούς.
Παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο αρχιερατικός επίτροπος της Αρχιερατικής Περιφέρειας Αγιάς πρωτοπρεσβύτερος π. Αθανάσιος Μακρής, ο ιερέας π. Ιωάννης Ολαέρου, η αντιπεριφερειάρχης Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας Μαρία Γαλλιού, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αγιάς Παντελής Χατζηρούφας, ο αντιδήμαρχος Γιώργος Παναγιώτου, οι δημοτικοί σύμβουλοι Αγιάς Δημήτρης Γουργιώτης, Απόστολος Καφετσιούλης, Δημήτρης Κορδίλας και Πέτρος Μπαρμπέρης, οι πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων Μεγαλοβρύσου και Γερακαρίου, Ευάγγελος Λάμπρου και Παρασκευή Καψάλη αντίστοιχα, ο τοπικός σύμβουλος Μεγαλοβρύσου Μιχάλης Αμπελακιώτης, ο τοπικός σύμβουλος Αγιάς Γιάννης Αγγελάκας, ο τοπικός σύμβουλος Μεταξοχωρίου Απόστολος Γεωργοβίτσας, η πρόεδρος του Δ.Σ. του Λυκείου Ελληνίδων της Λάρισας, Βάσω Παπαγιάννη, ο πρόεδρος του Συλλόγου Δρομέων Υγείας Αγιάς, Γιώργος Βερβέρης, η πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Ανάβρας, Χριστίνα Γιαννουλέα, και ο πρόεδρος του Γυμναστικού Συλλόγου Αγιάς «Ερμής 2018», Βασίλης Μακροβασίλης.
