Μια κοινωνία που ξεχνά τον αγρότη και τον κτηνοτρόφο, ξεχνά τις ρίζες της
Του Δημήτρη Ευθυμίου*
Όσο περνούν τα χρόνια, γίνεται ολοένα και πιο φανερό πως εκείνοι που κρατούν τη γη και τα ζώα αυτού του τόπου στα χέρια τους, μένουν μόνοι. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι, άνθρωποι που σηκώνονται πριν ακόμη ξημερώσει για να φέρουν τροφή στα τραπέζια όλων μας, αντιμετωπίζονται σήμερα σαν μια επαγγελματική κατηγορία που απλώς «επιδοτείται» — κι όχι σαν πυλώνας επιβίωσης και κοινωνικής συνοχής.
Πίσω από κάθε προϊόν της γης, πίσω από κάθε λίτρο γάλα ή ψωμί που τρώμε καθημερινά, κρύβεται ένας άνθρωπος που παλεύει με την αβεβαιότητα. Οι τιμές των καυσίμων, των ζωοτροφών και των εφοδίων ανεβαίνουν, ενώ η τιμή του προϊόντος του μένει ίδια. Το αποτέλεσμα είναι μια αλυσίδα κόστους που σφίγγει τη θηλιά γύρω από την ύπαιθρο.
Την ίδια στιγμή, τα χωριά αδειάζουν. Οι νέοι φεύγουν, όχι γιατί δεν αγαπούν τη γη, αλλά γιατί δεν βλέπουν σε αυτήν μέλλον. Μιλούμε συχνά για «πράσινη ανάπτυξη» και «ανθεκτική οικονομία», αλλά πώς μπορεί να υπάρξει πράσινη ανάπτυξη χωρίς εκείνους που πραγματικά καλλιεργούν τη γη;
Δεν είναι μόνο οικονομικό το πρόβλημα· είναι και βαθιά κοινωνικό. Μια κοινωνία που αφήνει τους ανθρώπους της γης να περιθωριοποιούνται, χάνει τον δεσμό της με την αυτάρκεια, την παραγωγή και την ανεξαρτησία της. Όταν ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος εξαρτώνται πλήρως από τις διαθέσεις της αγοράς ή από αποσπασματικές πολιτικές αποφάσεις, τότε χάνουμε κάτι περισσότερο από προϊόντα — χάνουμε την ίδια τη ρίζα μας.
Η λύση δεν βρίσκεται στις περιστασιακές ενισχύσεις ή στα μεγάλα λόγια. Χρειάζεται στρατηγική, μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και ουσιαστική συμμετοχή των ίδιων των ανθρώπων της υπαίθρου στις αποφάσεις που τους αφορούν. Χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στην πόλη και το χωριό, ανάμεσα σε εκείνους που παράγουν και σε εκείνους που καταναλώνουν.
Αν συνεχίσουμε να τους αντιμετωπίζουμε ως «πρόβλημα» και όχι ως θεμέλιο, τότε μια μέρα θα συνειδητοποιήσουμε ότι η γη που μας έθρεψε, έπαψε να μας ανήκει. Όχι γιατί την πήραν άλλοι, αλλά γιατί εμείς οι ίδιοι πάψαμε να τη νοιαζόμαστε.
*Ο Δημήτρης Ευθυμίου είναι επιχειρηματίας και Υπεύθυνος του Τομέα Επιχειρηματικότητας (Παραγωγής και Εμπορίου) ΔΕΕΠ ΝΔ Λάρισας
