Πολεοδομικό αδιέξοδο στα παράλια της Αγιάς: Ένας τόπος όμηρος της αδράνειας
Ένα σχέδιο που έμεινε στα χαρτιά και ένας τόπος που μένει πίσω
Του Δημήτρη Ευθυμίου
Όταν ένας τόπος δεν σχεδιάζεται, καταδικάζεται να ζει στην αταξία. Και όταν οι πολίτες μαθαίνουν να ζουν μέσα στην αδικία, η αδράνεια γίνεται κανονικότητα.
Το άλυτο ζήτημα που πνίγει έναν τόπο
Μεγάλωσα στα παράλια του Δήμου Αγιάς. Έχω δει τον τόπο να αλλάζει πρόσωπο, να αναπτύσσεται τουριστικά, να προσελκύει ανθρώπους από όλη τη Θεσσαλία. Όμως πίσω από αυτή την όμορφη εικόνα, υπάρχει μια σιωπηλή πληγή που μεγαλώνει: το πολεοδομικό αδιέξοδο.
Για δεκαετίες ακούμε για σχέδια που «θα εγκριθούν», για μελέτες που «προχωρούν», για αποφάσεις που «εκκρεμούν».
Κι όμως, τίποτα δεν εφαρμόστηκε. Το πολεοδομικό σχέδιο των παραλίων παραμένει ένα κείμενο χωρίς αντίκρισμα, μια υπόσχεση που ξεχάστηκε. Και στο μεταξύ, η περιοχή πνίγεται κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Ζούμε σε αχαρτογράφητη γη
Χωρίς καθορισμένα όρια, οι οικισμοί αναπτύχθηκαν άναρχα.
Δρόμοι που σταματούν σε χωράφια, ιδιοκτησίες που αλληλεπικαλύπτονται, σπίτια χωρίς υποδομές αποχέτευσης, ρέματα χωρίς οριοθέτηση. Κάθε δυνατή βροχή μετατρέπει τους δρόμους σε ποτάμια, κάθε πολίτης που ζητά άδεια δόμησης ή τακτοποίηση μπαίνει σε λαβύρινθο υπηρεσιών.
Οι κάτοικοι δεν ζητούν προνόμια, ζητούν σαφείς κανόνες. Να ξέρουν τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν, να προστατεύσουν τις περιουσίες τους, να έχουν υποδομές που να λειτουργούν. Αντί γι’ αυτό, ζούμε σε μια πολεοδομική γκρίζα ζώνη, όπου η αδικία έχει γίνει ρουτίνα.
Από την ανάπτυξη στην αυθαιρεσία
Η έλλειψη σχεδίου δεν σταμάτησε την «ανάπτυξη»· την έκανε στρεβλή. Αυθαίρετα κτίσματα, κακοτεχνίες, έλλειψη αποχετευτικών έργων, παραλίες που καταπατώνται. Η φύση απαντά: διάβρωση, πλημμύρες, υποβάθμιση. Το περιβάλλον πληρώνει το τίμημα της αμέλειας και οι πολίτες βλέπουν τον τόπο τους να χάνει τον χαρακτήρα του.
Η ανάπτυξη χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό είναι σαν καράβι χωρίς τιμόνι. Κινείται, αλλά προς τα πού; Ποιος έχει την ευθύνη όταν η πορεία οδηγεί στα βράχια;
Η ευθύνη είναι καθαρά πολιτική
Η μη εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου δεν οφείλεται στην τεχνική δυσκολία. Οφείλεται στην πολιτική δειλία και στη διοικητική ασυνέπεια. Κάθε νέα δημοτική αρχή ξεκινά από το μηδέν, αμφισβητεί την προηγούμενη, υπόσχεται «επανεκκίνηση» και τελικά αφήνει το ίδιο κενό. Οι πολίτες κουράστηκαν να ακούν για «συντονισμό», «διαβούλευση», «εγκρίσεις». Θέλουν αποτέλεσμα.
Δεν μπορεί ένας τόπος με τόση δυναμική να μένει δέσμιος της αδράνειας. Το πολεοδομικό ζήτημα δεν είναι απλώς γραφειοκρατία· είναι δικαιοσύνη. Είναι το δικαίωμα κάθε πολίτη να ζει σε οργανωμένο, ασφαλές και καθαρό περιβάλλον.
Τι πρέπει να γίνει
1. Άμεση ενεργοποίηση του πολεοδομικού σχεδίου, με καθορισμό ορίων, δρόμων και κοινόχρηστων χώρων.
2. Οριοθέτηση των ρεμάτων και έργα προστασίας για να σταματήσουν οι πλημμύρες.
3. Διαφάνεια και ενημέρωση των κατοίκων, κάθε στάδιο να δημοσιοποιείται και να συζητείται.
4. Συντονισμός Δήμου, Περιφέρειας, Υπουργείου με σαφή χρονοδιάγραμμα.
5. Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος πριν είναι αργά.
Χωρίς αυτά, η Αγιά θα συνεχίσει να χάνει χρόνο, επενδύσεις, ανθρώπους.
Ένας τόπος που αξίζει καλύτερα
Δεν γράφω για να κατηγορήσω, αλλά για να υπενθυμίσω: ο τόπος μας δεν αντέχει άλλη αδράνεια. Η μη εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου είναι πληγή που βαθαίνει χρόνο με τον χρόνο. Κάθε μέρα που περνά χωρίς λύση, χάνουμε κομμάτι από την αξία, τη λειτουργικότητα και την αξιοπιστία της περιοχής μας.
Η Αγιά αξίζει να γίνει πρότυπο σωστής οργάνωσης, όχι παράδειγμα εγκατάλειψης. Η αλλαγή δεν θα έρθει από κάποιον άλλον, θα έρθει όταν όλοι μαζί, πολίτες και θεσμοί, απαιτήσουμε να γίνει το αυτονόητο, να εφαρμοστεί επιτέλους το πολεοδομικό σχέδιο ενός τόπου που εδώ και χρόνια ζητά μόνο δικαιοσύνη και σεβασμό.
